"ဒေါကလူ" ဆိုသည်မှာ ကရင်ဘာသာစကားဖြင့် "ကရင်တမျိုးသားလုံး" ဟု အဓိပ္ပာယ်ရပြီး အင်္ဂလိပ်လို "Karen National Association" (KNA) သို့မဟုတ် "ကရင်အမျိုးသားအသင်း" ဟု လူသိများသည်။ ဤအသင်းကြီးကို ၁၈၈၁ ခုနှစ်တွင် ရန်ကုန်မြို့၌ စတင်တည်ထောင်ခဲ့သည်။ သမိုင်းပညာရှင်များ၏ မှတ်တမ်းအရ ဒေါကလူအသင်းသည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ပထမဆုံးပေါ်ပေါက်ခဲ့သော ခေတ်မီနိုင်ငံရေးအသင်းအဖွဲ့ဖြစ်ပြီး၊ ဗမာအမျိုးသားရေးလှုပ်ရှားမှု၏ ရှေ့ပြေးဖြစ်သော YMBA (၁၉၀၆) ထက်ပင် ၂၅ နှစ် စော၍ ပေါ်ပေါက်ခဲ့သည်။ အသင်းကို တည်ထောင်သူများမှာ အမေရိကန်နှစ်ခြင်းသာသနာပြုကျောင်းများမှ ပညာသင်ကြားခဲ့သော ဒေါက်တာတီသံပြာ၊ စောတေ၊ ဒေါက်တာဗွီကာ၊ စောပါးလော အစရှိသည့် ခေတ်ပညာတတ် ကရင်ခေါင်းဆောင်များ ဖြစ်ကြသည်။ တည်ထောင်ရခြင်း၏ မူလရည်ရွယ်ချက်မှာ ကရင်လူမျိုးများ၏ ပညာရေး၊ လူမှုရေးနှင့် စီးပွားရေးအဆင့်အတန်း မြင့်မားလာစေရန်၊ ကရင်စာပေနှင့် ယဉ်ကျေးမှုကို ထိန်းသိမ်းရန်နှင့် ဗြိတိသျှအစိုးရနှင့် ကရင်လူထုအကြား ပေါင်းကူးဆက်သွယ်ပေးရန် ဖြစ်သည်။
ဒေါကလူအသင်း၏ နိုင်ငံရေးရပ်တည်ချက်သည် ကနဦးကာလတွင် ဗြိတိသျှအစိုးရကို သစ္စာခံသောလမ်းစဉ် (Loyalist) ကို ကျင့်သုံးခဲ့သည်။ အကြောင်းမှာ ကရင်ခေါင်းဆောင်များသည် မြန်မာဘုရင်များလက်ထက်က ဖိနှိပ်ခံခဲ့ရသည်ဟု ခံစားရပြီး၊ ဗြိတိသျှအုပ်ချုပ်မှုအောက်တွင် လုံခြုံမှုနှင့် တန်းတူအခွင့်အရေးရရှိသည်ဟု ယုံကြည်သောကြောင့် ဖြစ်သည်။ အသင်း၏ အဓိကလှုပ်ရှားမှုမှာ ကရင်လူငယ်များကို ပညာသင်ကြားပေးရန် တိုက်တွန်းခြင်းနှင့် အစိုးရဝန်ထမ်းနေရာများတွင် ကရင်များ ပါဝင်လာစေရန် ကြိုးပမ်းခြင်း ဖြစ်သည်။
၁၉၁၇ ခုနှစ်တွင် ဗြိတိသျှအစိုးရက အိန္ဒိယနှင့် မြန်မာပြည်ကို အုပ်ချုပ်ရေးပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများ (Craddock Scheme/Montagu-Chelmsford Reforms) လုပ်ဆောင်သောအခါ ဒေါကလူအသင်းသည် နိုင်ငံရေးဇာတ်ခုံပေါ်သို့ တက်လှမ်းလာခဲ့သည်။ ၁၉၁၇ ခုနှစ်တွင် ဒေါက်တာတီသံပြာနှင့် စောဖာဒီတို့သည် ကရင်လူမျိုးများကိုယ်စား အိန္ဒိယဆိုင်ရာအတွင်းဝန် မွန်တေဂူနှင့် တွေ့ဆုံပြီး "သီးခြားမဲဆန္ဒနယ်" (Communal Representation) ရရှိရန် တောင်းဆိုခဲ့သည်။
၁၉၁၉ ခုနှစ်တွင် ဒေါကလူအသင်းသည် ကိုယ်စားလှယ်များဖြစ်သော စောဖိုးမင်းနှင့် စစ်ဒနီလူနီ (Sydney Loo-Nee) တို့ကို လန်ဒန်မြို့သို့ စေလွှတ်၍ ဗြိတိသျှပါလီမန်တွင် ကရင်အခွင့်အရေးအတွက် ထွက်ဆိုစေခဲ့သည်။ **၎င်းတို့၏**တင်ပြချက်မှာ ကရင်များသည် လူနည်းစုဖြစ်သဖြင့် ဗမာများနှင့် ရောနှောယှဉ်ပြိုင်ပါက နိုင်ငံရေးအရ အားနည်းသွားမည်ဖြစ်သောကြောင့် သီးခြားမဲပေးခွင့်လိုအပ်သည်ဟူသော အချက်ပင်ဖြစ်သည်။ ဤကြိုးပမ်းမှုကြောင့် ၁၉၂၃ ခုနှစ် ဒိုင်အာခီအုပ်ချုပ်ရေးတွင် ကရင်များအတွက် သီးခြားမဲဆန္ဒနယ်များ ရရှိခဲ့သည်။
ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ဖြစ်ပွားပြီးနောက် နိုင်ငံရေးရေစီးကြောင်း ပြောင်းလဲလာခဲ့သည်။ ၁၉၄၇ ခုနှစ်တွင် ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းနှင့် ဖဆပလတို့၏ လွတ်လပ်ရေးကြိုးပမ်းမှု အားကောင်းလာသောအခါ ဒေါကလူအသင်း (KNA)၊ ကရင်ဗုဒ္ဓဘာသာအသင်း (BKNA)၊ ကရင်လူငယ်အစည်းအရုံး (KYO) နှင့် ကရင်ဗဟိုအဖွဲ့ချုပ် (KCO) စသည့် အဖွဲ့အစည်းများ ပေါင်းစည်းရန် လိုအပ်လာခဲ့သည်။ ၁၉၄၇ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလတွင် ထိုအဖွဲ့အစည်း ၄ ဖွဲ့ ပေါင်းစည်းပြီး ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး (Karen National Union - KNU) ကို ဖွဲ့စည်းလိုက်သည်။ ထို့ကြောင့် ဒေါကလူအသင်းသည် သမိုင်းဝင် KNU ၏ မိခင်အဖွဲ့အစည်းကြီး ဖြစ်သည်ဟု ဆိုနိုင်သည်။ ဒေါကလူအသင်းသည် ကရင်လူမျိုးများအကြား ခေတ်မီနိုင်ငံရေးအမြင် (Modern Political Consciousness) ကို စတင်မိတ်ဆက်ပေးခဲ့ပြီး၊ "ကရင်အမျိုးသား" (Karen Nation) ဟူသော အယူအဆကို စနစ်တကျတည်ဆောက်ပေးခဲ့သော သမိုင်းဝင်အဖွဲ့အစည်းကြီး ဖြစ်သည်။
ဒေါကလူအသင်း၏ နိုင်ငံရေးရပ်တည်ချက်သည် ကနဦးကာလတွင် ဗြိတိသျှအစိုးရကို သစ္စာခံသောလမ်းစဉ် (Loyalist) ကို ကျင့်သုံးခဲ့သည်။ အကြောင်းမှာ ကရင်ခေါင်းဆောင်များသည် မြန်မာဘုရင်များလက်ထက်က ဖိနှိပ်ခံခဲ့ရသည်ဟု ခံစားရပြီး၊ ဗြိတိသျှအုပ်ချုပ်မှုအောက်တွင် လုံခြုံမှုနှင့် တန်းတူအခွင့်အရေးရရှိသည်ဟု ယုံကြည်သောကြောင့် ဖြစ်သည်။ အသင်း၏ အဓိကလှုပ်ရှားမှုမှာ ကရင်လူငယ်များကို ပညာသင်ကြားပေးရန် တိုက်တွန်းခြင်းနှင့် အစိုးရဝန်ထမ်းနေရာများတွင် ကရင်များ ပါဝင်လာစေရန် ကြိုးပမ်းခြင်း ဖြစ်သည်။
၁၉၁၇ ခုနှစ်တွင် ဗြိတိသျှအစိုးရက အိန္ဒိယနှင့် မြန်မာပြည်ကို အုပ်ချုပ်ရေးပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများ (Craddock Scheme/Montagu-Chelmsford Reforms) လုပ်ဆောင်သောအခါ ဒေါကလူအသင်းသည် နိုင်ငံရေးဇာတ်ခုံပေါ်သို့ တက်လှမ်းလာခဲ့သည်။ ၁၉၁၇ ခုနှစ်တွင် ဒေါက်တာတီသံပြာနှင့် စောဖာဒီတို့သည် ကရင်လူမျိုးများကိုယ်စား အိန္ဒိယဆိုင်ရာအတွင်းဝန် မွန်တေဂူနှင့် တွေ့ဆုံပြီး "သီးခြားမဲဆန္ဒနယ်" (Communal Representation) ရရှိရန် တောင်းဆိုခဲ့သည်။
၁၉၁၉ ခုနှစ်တွင် ဒေါကလူအသင်းသည် ကိုယ်စားလှယ်များဖြစ်သော စောဖိုးမင်းနှင့် စစ်ဒနီလူနီ (Sydney Loo-Nee) တို့ကို လန်ဒန်မြို့သို့ စေလွှတ်၍ ဗြိတိသျှပါလီမန်တွင် ကရင်အခွင့်အရေးအတွက် ထွက်ဆိုစေခဲ့သည်။ **၎င်းတို့၏**တင်ပြချက်မှာ ကရင်များသည် လူနည်းစုဖြစ်သဖြင့် ဗမာများနှင့် ရောနှောယှဉ်ပြိုင်ပါက နိုင်ငံရေးအရ အားနည်းသွားမည်ဖြစ်သောကြောင့် သီးခြားမဲပေးခွင့်လိုအပ်သည်ဟူသော အချက်ပင်ဖြစ်သည်။ ဤကြိုးပမ်းမှုကြောင့် ၁၉၂၃ ခုနှစ် ဒိုင်အာခီအုပ်ချုပ်ရေးတွင် ကရင်များအတွက် သီးခြားမဲဆန္ဒနယ်များ ရရှိခဲ့သည်။
ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ဖြစ်ပွားပြီးနောက် နိုင်ငံရေးရေစီးကြောင်း ပြောင်းလဲလာခဲ့သည်။ ၁၉၄၇ ခုနှစ်တွင် ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းနှင့် ဖဆပလတို့၏ လွတ်လပ်ရေးကြိုးပမ်းမှု အားကောင်းလာသောအခါ ဒေါကလူအသင်း (KNA)၊ ကရင်ဗုဒ္ဓဘာသာအသင်း (BKNA)၊ ကရင်လူငယ်အစည်းအရုံး (KYO) နှင့် ကရင်ဗဟိုအဖွဲ့ချုပ် (KCO) စသည့် အဖွဲ့အစည်းများ ပေါင်းစည်းရန် လိုအပ်လာခဲ့သည်။ ၁၉၄၇ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလတွင် ထိုအဖွဲ့အစည်း ၄ ဖွဲ့ ပေါင်းစည်းပြီး ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး (Karen National Union - KNU) ကို ဖွဲ့စည်းလိုက်သည်။ ထို့ကြောင့် ဒေါကလူအသင်းသည် သမိုင်းဝင် KNU ၏ မိခင်အဖွဲ့အစည်းကြီး ဖြစ်သည်ဟု ဆိုနိုင်သည်။ ဒေါကလူအသင်းသည် ကရင်လူမျိုးများအကြား ခေတ်မီနိုင်ငံရေးအမြင် (Modern Political Consciousness) ကို စတင်မိတ်ဆက်ပေးခဲ့ပြီး၊ "ကရင်အမျိုးသား" (Karen Nation) ဟူသော အယူအဆကို စနစ်တကျတည်ဆောက်ပေးခဲ့သော သမိုင်းဝင်အဖွဲ့အစည်းကြီး ဖြစ်သည်။
Comments
Post a Comment