Skip to main content

သခင်သန်းထွန်း

သခင်သန်းထွန်းကို ၁၉၁၁ ခုနှစ်တွင် ပျဉ်းမနားမြို့၊ ကန်တော်ရွာ၌ မွေးဖွားသည်။ ဖခင်မှာ ဦးဘိုးမောင် (သစ်ကုန်သည်) ဖြစ်ပြီး မိခင်မှာ ဒေါ်ငွေနှစ်ဖြစ်သည်။ ငယ်စဉ်က ပျဉ်းမနား အေဘီအမ် (ABM) ကျောင်းတွင် ပညာသင်ကြားသည်။ ၁၉၃၁ ခုနှစ်တွင် ရန်ကုန်ဆရာဖြစ်သင်ကောလိပ် (TTC) သို့ တက်ရောက်သည်။ ကျောင်းဆရာဖြစ်ပြီးနောက် ကန်တော်မင် ကျောင်းတွင် စာသင်သည်။ သူသည် စာဖတ်အားကောင်းပြီး နိုင်ငံရေးစာပေများကို လေ့လာသည်။ တို့ဗမာအစည်းအရုံးသို့ ဝင်ရောက်ပြီး သခင်သန်းထွန်း ဖြစ်လာသည်။ ၁၉၃၆ ခုနှစ်တွင် နဂါးနီစာအုပ်အသင်း တည်ထောင်ရာတွင် ပါဝင်သည်။ ကွန်မြူနစ်ဝါဒကို စတင်လေ့လာပြီး ယုံကြည်သက်ဝင်လာသည်။

၁၉၃၉ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ၁၅ ရက်နေ့တွင် မြန်မာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ (CPB) ကို တည်ထောင်ရာတွင် အဓိက ခေါင်းဆောင်တစ်ဦးအဖြစ် ပါဝင်သည်။ သူသည် စည်းရုံးရေး အလွန်ကောင်းသည်။ အလုပ်သမားနှင့် လယ်သမားထုအတွင်း ထိုးဖောက်ဝင်ရောက်နိုင်သည်။ ၁၉၄၀ ခုနှစ်တွင် သခင်အောင်ဆန်းနှင့်အတူ တို့ဗမာအစည်းအရုံး၏ ခေါင်းဆောင်ပိုင်းတွင် ပါဝင်သည်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်း ဂျပန်တော်လှန်ရေးအတွက် ပြင်ဆင်ရာတွင် သခင်သန်းထွန်းသည် အရေးပါသော အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်သည်။ ၁၉၄၁ ခုနှစ်တွင် အင်းစိန်ထောင်၌ အကျဉ်းချခံရသည်။ ထောင်ထဲတွင် ကွန်မြူနစ်ဝါဒဆိုင်ရာ သင်တန်းများ ပို့ချသည်။

ဂျပန်ခေတ် ၁၉၄၂-၄၄ ကာလတွင် ဒေါက်တာဘမော်အစိုးရ၌ လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးဝန်ကြီးအဖြစ် တာဝန်ယူသည်။ ဤရာထူးကို အသုံးပြု၍ နိုင်ငံအနှံ့ လယ်သမားထုကို စည်းရုံးသည်။ ဂျပန်တော်လှန်ရေး (ဖက်ဆစ်တော်လှန်ရေး) အတွက် လျှို့ဝှက်မြေအောက် လှုပ်ရှားမှုများကို ဦးဆောင်သည်။ သူသည် ဖဆပလ (ဖက်ဆစ်ဆန့်ကျင်ရေး ပြည်သူ့လွတ်လပ်ရေး အဖွဲ့ချုပ်) ၏ ပထမဆုံး အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး ဖြစ်သည်။ သူ့ကို "ဖဆပလ၏ ဦးနှောက်" ဟု တင်စားကြသည်။ ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်းနှင့် သခင်သန်းထွန်းသည် ယောက်ဖတော်စပ်သည်။ (သခင်သန်းထွန်းသည် ဒေါ်ခင်ကြည်၏ အစ်မ ဒေါ်ခင်ကြီးနှင့် လက်ထပ်ထားသည်)။ ထို့ကြောင့် နိုင်ငံရေးအရသာမက မိသားစုအရပါ ရင်းနှီးသည်။

စစ်ပြီးခေတ်တွင် သခင်သန်းထွန်းနှင့် ဖဆပလ ခေါင်းဆောင်များအကြား သဘောထားကွဲလွဲမှုများ စတင်လာသည်။ သူသည် လက်ဝဲအစွန်းရောက် လမ်းစဉ်ကို လိုလားသည်။ ဗိုလ်ချုပ်အောင်ဆန်း၏ လွတ်လပ်ရေး ကြိုးပမ်းမှုလမ်းစဉ် (နု-အက်တလီ စာချုပ်ကဲ့သို့သော ညှိနှိုင်းရေးလမ်းစဉ်) ကို သဘောမတူပေ။ ၁၉၄၆ ခုနှစ်တွင် ကွန်မြူနစ်ပါတီအတွင်း ဂိုဏ်းကွဲသည်။ သခင်စိုးက အလံနီအဖြစ် ခွဲထွက်သွားသည်။ သခင်သန်းထွန်းက အလံဖြူ (ဗမာပြည်ကွန်မြူနစ်ပါတီ - BCP) ကို ဆက်လက်ဦးဆောင်သည်။ ၁၉၄၆ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလတွင် ဖဆပလ အဖွဲ့ချုပ်မှ ကွန်မြူနစ်ပါတီကို ထုတ်ပယ်လိုက်သည်။

၁၉၄၈ ခုနှစ် မတ်လ ၂၈ ရက်နေ့တွင် ကွန်မြူနစ်ပါတီ တောခိုသည်။ "လွတ်လပ်ရေး အတုအယောင်" ဟု ကြွေးကြော်ပြီး လက်နက်ကိုင် တော်လှန်ရေး စတင်သည်။ သခင်သန်းထွန်းသည် ပဲခူးရိုးမတွင် အခြေစိုက်သည်။ သူ့ကို "ဥက္ကဋ္ဌကြီး" ဟု ခေါ်ကြသည်။ သူသည် စာပေ၊ ဂီတနှင့် ယဉ်ကျေးမှုကို မြတ်နိုးသူဖြစ်သော်လည်း ပါတီတွင်း အာဏာတည်ဆောက်ရာတွင် ရက်စက်ပြတ်သားသည်။ ၁၉၆၀ ပြည့်လွန်နှစ်များတွင် တရုတ်ပြည် ယဉ်ကျေးမှုတော်လှန်ရေး (Cultural Revolution) ၏ လွှမ်းမိုးမှု ရောက်ရှိလာသည်။ ပီကင်းပြန် ရဲဘော်များနှင့် ပေါင်းပြီး ပါတီတွင်း ဖြုတ်ထုတ်သတ် ပွဲများ ကျင်းပသည်။ ပါတီ၏ သမိုင်းဝင် ခေါင်းဆောင်များ (ရဲဘော်ဂိုရှယ်၊ ရဲဘော်ဌေး) ကို "ပြင်ဆင်ရေးသမား" ဟု စွပ်စွဲကာ ကွပ်မျက်လိုက်သည်။ တက္ကသိုလ်ကျောင်းသားများကိုလည်း သတ်ဖြတ်သည်။ ဤလုပ်ရပ်များသည် ပါတီကို ပြိုကွဲစေပြီး လူထုထောက်ခံမှု ကျဆင်းစေခဲ့သည်။

၁၉၆၈ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၂၄ ရက်နေ့တွင် ပဲခူးရိုးမတောတွင်း တစ်နေရာ၌ လုပ်ကြံခံရသည်။ လုပ်ကြံသူမှာ သူ့တပည့်ရင်း ကျုံပျော်ကျော်မြ ဖြစ်သည်။ ကျော်မြသည် အစိုးရတပ်၏ သူလျှိုမဟုတ်ဘဲ ပါတီတွင်း ဖိနှိပ်မှုများကို ကြောက်ရွံ့၍ လုပ်ကြံခြင်းဖြစ်သည်ဟု ဆိုသည်။ သခင်သန်းထွန်းသည် သေနတ်ဒဏ်ရာဖြင့် လဲကျနေစဉ် "ငါ့ကို မသတ်နဲ့၊ ငါမသေသေးဘူး" ဟု ပြောသွားသည်ဟု မှတ်တမ်းများက ဆိုသည်။ သူကွယ်လွန်ချိန်တွင် အသက် ၅၇ နှစ်ဖြစ်သည်။

သခင်သန်းထွန်းသည် ထက်မြက်သော ခေါင်းဆောင်၊ အလုပ်ကြိုးစားသူ၊ စည်းရုံးရေး ကောင်းသူဖြစ်သော်လည်း အစွန်းရောက်ဝါဒနှင့် အာဏာရှင်ဆန်သော လုပ်ရပ်များကြောင့် သူတည်ထောင်ခဲ့သော ပါတီကို ကိုယ်တိုင် ပြန်ဖျက်ဆီးမိသကဲ့သို့ ဖြစ်ခဲ့ရသည်။ သူ၏ နိဂုံးသည် မြန်မာ့လက်ဝဲနိုင်ငံရေး လောကအတွက် ကြီးမားသော သင်ခန်းစာတစ်ခု အဖြစ် ကျန်ရစ်သည်။

Comments

Popular posts from this blog

နရသီဟပတေ့ (တရုတ်ပြေးမင်း)

နရသီဟပတေ့မင်း (အေဒီ ၁၂၅၆ - ၁၂၈၇) သည် ပုဂံမင်းဆက်၏ သမိုင်းစာမျက်နှာတွင် အထင်ကရ အပြောင်းအလဲများကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သော နောက်ဆုံးမင်းတပါးဖြစ်သည်။ ပုဂံမင်းဆက် စတုတ္ထမြောက် စည်သူဘွဲ့ခံဖြစ်သောကြောင့် သမိုင်းပညာရှင်အချို့က "စည်သူ (၄)" ဟုလည်း ခေါ်ဝေါ်ကြပြီး၊ ကျောက်စာအထောက်အထားများအရ ဘွဲ့တော်ကို "ဥစ္စနာ" (ဥဇနာ) ဟုလည်း သုံးစွဲခဲ့သည်။ သူ၏ လက်ထက်တွင် နှစ်ပေါင်း (၂၅၀) ဝန်းကျင် သက်တမ်းရှည်ကြာခဲ့သော ပုဂံအင်ပါယာကြီးသည် မွန်ဂို (တရုတ်) တို့၏ ကျူးကျော်စစ်ကြောင့် ပြိုကွဲပျက်စီးခဲ့ရသဖြင့် သမိုင်းတွင် "တရုတ်ပြေးမင်း" ဟူ၍ အမည်ဆိုးဖြင့် ထင်ရှားကျန်ရစ်ခဲ့သည်။ ငယ်ဘဝနှင့် မျိုးရိုးဇာစ်မြစ် နရသီဟပတေ့ကို ခမည်းတော် ဥဇနာမင်းနှင့် မြစ်သားအရပ်သူ ကိုယ်လုပ်တော် (မိဖုရားစုလည်းထုံး) တို့မှ အေဒီ ၁၂၃၈ ခုနှစ်၊ ဧပြီလ (၂၃) ရက်နေ့တွင် ဖွားမြင်ခဲ့သည်။ နန်းလျာမဟုတ်သော သာမန်မင်းသားတပါးသာ ဖြစ်သည်။ ငယ်စဉ်ဘဝတွင် နန်းတွင်း၌ "မင်းခွေးချေး" ဟူသော အမည်ဖြင့် လူသိများသည်။ အချို့သော မှတ်တမ်းများအရ ချေဆတ်တတ်သော ရောဂါကြောင့် အိပ်ရာထဲတွင် အမြဲခွေနေတတ်သဖြင့် "မင်းခွေ" ဟုခေါ်ရာမှ ကာလရွေ့လျောကာ ...

ဝိဟာရဒေဝီ (ရှင်စောပု)

ရှင်စောပုကို ၁၃၉၄ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၄ ရက်နေ့တွင် ဟံသာဝတီ (ပဲခူး) ၌ ဖွားမြင်ခဲ့သည်။ ခမည်းတော်မှာ မွန်ဘုရင်အကျော်အမော် ရာဇာဓိရာဇ်ဖြစ်ပြီး မယ်တော်မှာ မိဖုရား သုဒ္ဓမာယာ ဖြစ်သည်။ မွန်အမည်မှာ "ဗညားထော" ဖြစ်ပြီး "မင်းသမီးအို" သို့မဟုတ် "အသက်ကြီးမှရသော သမီးတော်" ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ငယ်စဉ်ကပင် ရုပ်ဆင်းအင်္ဂါ လှပတင့်တယ်သူ ဖြစ်သည်။ အသက် ၂၀ အရွယ်တွင် တူတော်စပ်သူ ဗညားဗွဲ့နှင့် လက်ထပ်ခဲ့ပြီး သားသမီးသုံးပါး ထွန်းကားခဲ့သည်။ သို့သော် အိမ်ထောင်သက် ၅ နှစ်အကြာတွင် ခင်ပွန်းသည် ကွယ်လွန်သွားသဖြင့် အသက် ၂၅ နှစ်အရွယ်တွင် မုဆိုးမ ဖြစ်ခဲ့ရသည်။ ၁၄၂၃ ခုနှစ်တွင် ခမည်းတော် ရာဇာဓိရာဇ် နတ်ရွာစံပြီးနောက် အစ်ကိုတော် ဗညားရံ နန်းတက်ခဲ့သည်။ ထိုအချိန်တွင် အင်းဝဘုရင် ဆင်ဖြူရှင်သီဟသူက ဟံသာဝတီကို တိုက်ခိုက်ရန် ပြင်ဆင်နေသောကြောင့် စစ်မဖြစ်လိုသော ဗညားရံက နှမတော် ရှင်စောပုကို အင်းဝဘုရင်ထံ ဆက်သကာ စစ်ပြေငြိမ်းခဲ့ရသည်။ ရှင်စောပုသည် နိုင်ငံရေးဓားစာခံအဖြစ် အင်းဝသို့ ပါသွားခဲ့ရသည်။ အင်းဝဘုရင် သီဟသူ လုပ်ကြံခံရပြီးနောက် နန်းတက်လာကြသော ကလေးကျတောင်ညိုနှင့် မိုးညှင်းသတိုးတို့ကလည်း သူမကို မိဖုရားအဖြစ် ဆက်လက်ထားရ...

ဒေါက်တာတီသံပြာ

ဒေါက်တာ တီသံပြာ (Theodore Tha Bya) ကို ၁၈၄၂ ခုနှစ်တွင် ဧရာဝတီတိုင်း၊ ပုသိမ်ခရိုင်၌ ဖွားမြင်ခဲ့ပြီး၊ စကောကရင်အမျိုးသားတဦး ဖြစ်သည်။ ငယ်စဉ်က အမေရိကန်နှစ်ခြင်းသာသနာပြုများနှင့် နီးစပ်စွာနေထိုင်ခဲ့ပြီး၊ အခြေခံပညာကို သာသနာပြုကျောင်းများ၌ သင်ကြားခဲ့သည်။ သူသည် ပညာဉာဏ်အလွန်ထက်မြက်သူတဦး ဖြစ်သည်။ ၁၈၆၀ ပြည့်လွန်နှစ်များတွင် အမေရိကန်နိုင်ငံသို့ ပညာတော်သင် သွားရောက်ခွင့် ရရှိခဲ့ရာ၊ ထိုခေတ်ကာလ၌ မြန်မာနိုင်ငံသားတဦးအတွက် အလွန်ရှားပါးသော အခွင့်အရေးတရပ် ဖြစ်ခဲ့သည်။ နယူးယောက်ပြည်နယ်ရှိ ရိုချက်စတာတက္ကသိုလ် (University of Rochester) တွင် ပညာသင်ကြားခဲ့ပြီးနောက် မြန်မာနိုင်ငံသို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိလာခဲ့သည်။ သူသည် အနောက်တိုင်းပညာတတ် ကရင်လူငယ်များ၏ ရှေ့ဆောင်လမ်းပြ ဖြစ်လာခဲ့ပြီး၊ ပညာရေးနှင့် သာသနာရေးလုပ်ငန်းများကို ဦးဆောင်လုပ်ကိုင်ခဲ့သည်။ သူ၏သမိုင်းတွင် အရေးအပါဆုံးသော လုပ်ရပ်မှာ ၁၈၈၁ ခုနှစ်တွင် ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး (Karen National Association - KNA) ကို တည်ထောင်ခဲ့ခြင်းပင် ဖြစ်သည်။ သမိုင်းပညာရှင်များ၏အဆိုအရ KNA သည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပထမဆုံးသော နိုင်ငံရေးဆန်သည့် အသင်းအဖွဲ့ဖြစ်ပြီး၊ ဗမာအသင်းများဖြစ်သော YMBA ထက်ပင် ၂၅...